Βιβλίον Ζ'.
Την απάντησι στα ερωτήματα τα σχετικά με την θέσι του ανθρώπου απέναντι στο ον δίνει ο Πλάτων με την εποπτική εικόνα του σπηλαίου. Όπως ο δεσμώτης του σπηλαίου από το σκοτάδι ανέρχεται στην θέα του φωτός και της πηγής του, δηλ. του ηλίου, έτσι και ο άνθρωπος του κόσμου των αισθητών φαινομένων ανυψώνεται στον χώρο του νοητού μέχρι την ιδέα του αγαθού, από τον οποίο επιστρέφει πάλι στον κόσμο των αισθητών. Αυτήν την παλίνδρομη πορεία ακολουθεί ο φιλόσοφος. Επιστρέφει στην σκοτεινή περιοχή για να απελευθερώση τους συνδεσμώτες του και να τους βγάλη από τον κόσμο των σκιών στο φως. Και το χρέος του αυτό το επιτελεί με την παιδεία της πολιτικής συμβιώσεως, μιας παιδείας με την γνησιώτερη και υψηλότερη μορφή της. Στην ομάδα των επίλεκτων της αποστολής αυτής θα συμμετέχουν άνδρες και γυναίκες και παράλληλα με την προσφορά των υπηρεσιών τους προς την πόλι θα ετοιμάζουν τους διαδόχους των. Η αμοιβή τους θα είναι η μετά θάνατον μετάβασις των ψυχών τους στα νησιά των Μακάρων και η ευγνωμοσύνη της πόλεως.

Βιβλίον Η'.
Την πολιτεία που ιδρύουν οι "φιλόσοφοι-βασιλείς" ο Πλάτων την αποκαλεί αριστοκρατία. Παρεκκλίσεις από αυτήν την ιδεώδη πολιτεία αποτελούν τέσσερα είδη νοσηρών πολιτευμάτων: Η τιμοκρατία, όπου κυρίαρχα στοιχεία είναι το πάθος της εξουσίας και του πλούτου, με αποτέλεσμα την δημιουργία πλουσίων και φτωχών. Επακόλουθο η εξέγερσις και η επικράτησις ολίγων ισχυρών, οι οποίοι επιβάλλουν την ολιγαρχία, οι καταχρήσεις της οποίας προκαλούν την εξέγερσι των πολλών, που εγκαθιδρύουν την δημοκρατία. Ακολουθεί ασυδοσία, αναρχία και εξομοίωσις των πάντων εν ονόματι της ελευθερίας, και από την κατάστασι αυτή αναδύεται ο δημαγωγός, ο οποίος με φιλολαϊκές υποσχέσεις καταλαμβάνει την απόλυτη εξουσία και επιβάλλει την τυραννία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)